EVLİYA ÇELEBİ SEYAHATNAMESİ

MAMUR VE ŞİRİN HAYRABOLU KASABASI:

Rum Yanvan rivayetine göre Dimetoka kalesi Hacı Dimo ve Duka adlı kardeşler yapmışlardır. Elden ele geçip Sultan Orhan zamanında Süleyman Paşa,Karaca Yakup, Sarı Hoca, Kara Hoca, Karamürsel, Kocaeli, Karafoça, Karataygan, Kara Tanekır adlı kimseler ile önce Süleyman Paşa Kapı dağından gemilerle Rumeli'ye geçip İpsala'yı fetheder. İlk namaz (sala) orada kılındığından ilk saladan galat olarak kalmıştır. Sonra yetmiş nefer Karakocalar bu Hayrabolu kalesini kuşatıp güçlük çektiklerinden (nice olur, vakit var,kale fetholmadı) dediklerinde Süleyman Paşa (fetih hayrı boldur) demiş ve adı Hayrabolu kalmıştır. Bu kaleden gaziler o kadar çok ganimet malı alıp hayır yapmışlardır ki (Hayrı bol) diye adlandırılmıştır. Hala Rumeli'de Edirne Bostancıbaşısı hükmünde Al-i Osmanın develerinin kışlağıdır. Büyük deve ahırları vardır. Dergahı ali imrahor ağalarının hükmündedir. 150 akçe payesiyle şerif kazadır. Fetihten sonra kalesi yıkılmıştır. Çünkü o zaman Osmanlının kuvvet ve kudreti olmadığından, kalede mühimmat koyamadıklarından, kaleleri sevmeyüp, yıkıp geçerlermiş. Ayan ve eşrafı çoktur.

YERİNİN ŞEKİLLERİ: Hayrabolu şehri bir düzlükte, bağlı bahçeli, akar sulu sanki küçük Edirne'dir.Mamur, süslü büyük konakları vardır. Camileri, medreseleri, üç çocuk mektebi, tekkeleri, hanları, deve kervansarayı, bekar odaları, hamamları, dükkanları, çeşmeleri vardır. Ot ve bitkilerden yoncası, terfili, kara ayrığı, duruğ otu, Kök çimeni hiç bir yerde yoktur. Su ve havası pek güzeldir. Havası avrat ile develere faydalıdır.Ziyaretgahları: Şeyh Sarban Ali dede, Sofyalı pir Ali dedenin halifesidir.

Buradan doğuya 7 saat gittik.